ბოლო პერიოდში განსაკუთრებულად ხშირად ვისმენთ და ვადევნებთ თვალყურს პოლიტიკოსების თუ საზოგადოების მხრიდან გამოხატულ სიძულვილს. რამდენად ხშირად იყენებენ ქართველი პოლიტიკოსები სიძულვილის ენას? მომგებიანია თუ წამგებიანი სიძულვილის ლექსიკით გამოხატული ვერბალური კომუნიკაცია? ვინ ზარალდება ან ვინ იგებს ამით?
სამწუხაროდ, ჩვენ, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ ქართველი პოლიტიკოსების ვერბალური კომუნიკაციის სივრცე ძირითადად აგებულია სიძულვილის ენაზე. ეს განპირობებულია რამდენიმე მიზეზით, ერთი, ეს არის პიროვნული თვისებების დეფიციტი თავად პოლიტიკოსებში, მეორე, ეს არის საზოგადოებაში დღემდე ნეგატიური განცდების მნიშვნელოვნობა, რაც „გაყიდვებზე“ ანუ არჩევნებზე ორიენტირებულ პოლიტიკოსებს ამავე იმპულსებზე აგებინებს შეტყობინებებს, მესამე, ეს არის პოლიტიკოსების მხრიდან უთქმელობის გადაფარვისმცდელობა, საქმე იმაშია, რომ ჩვენში ძირითადად, კარიერაზე ორიენტირებული პოლიტიკოსები უფრო შეიმჩნევა, ვიდრე მოღვაწეობრივი და საზოგადოებისათვის სასარგებლოს ქმნადობის პრინციპზე, ეს ქმნის ერთგვარ ვაკუუმს შეტყობინებებში, პოლიტიკოსებს არაფერი აქვთ სათქმელი საზოგადოებისათვის, ადამიანებისათვის, სიძულვილის ენა კი ერთგვარ „შემავსებლად“ ჩნდება საკუთარ გამოხატულებებში. ალბათ გვინახავს პოლიტიკურ თოქ-შოუებში, რომ ორ საათიანი გადაცემის შემდეგაც კი, ჩვენ, მაყურებლებს ვერ გამოგვიტანია აზრი, რა ჰქონდა სათქმელი ამა თუ იმ პოლიტიკოსსს ჩვენთვის, სინამდვილეში არც არაფერი და მთელი ეთერი გადატვირთულია ამ ხელოვნური ექსპრესიითა და აგრესიაზე აგებული ვერბალური შეტყობინებებით.
ძირითადი მისამართი პოლიტიკოსების მხრიდან გამოხატული აგრესიული შეტევებისა და სიძულვილის ენისა, ეს არის პირდაპირი ოპონენტები ანუ პოლიტიკური მხარეები და ასევე ის მხარეები, რომლებიც საკუთარ პოლიტიკურ თვითგამოხატვას ბარიერად ექმნებიან. ეს არის, მაგალითად, საზოგადოების ის სეგმენტები, რომლებიც საკუთარ სამიზნე ჯგუფებად არ მოიაზრებიან, ვთქვათ, ე.წ. ლიბერალური ფრთის მხარის პოლიტიკოსები სიძულვილის ენას იყენებენ ე.წ. მორწმუნე საზოგადოებისა და მათი მხარდამჭერების მიმართ, ხოლო ე.წ. მორწმუნე პოლიტიკოსები სიძულვილის ენას იყენებენ ე.წ. ლიბერალური ფრთის ან მათი მხარდამჭერი საზოგადოებრივი სეგმენტების მიმართ.
საზოგადოების მისამართით გამოხატული სიძულვილის ენა უფრო კონკრეტულ ვიწრო აუდიტორიებზეა გათვლილი, მთლიანობაში საზოგადოებას კი პირფერული ფორმით მიმართავენ პოლიტიკოსები, რამდენადაც საკუთარი წარმატება არჩევითობაზეა ხშირად აგებული და საზოგადოებრივი შეხედულებები კონკრეტულ თანამდებობრივ წარმატებასაც განსაზღვრავს. ეს ამორფული მიდგომაა, რაც, ცხადია, შორსაა გულწრფელობისაგან და პოლიტიკოსებს ერთგვარ პარადოქსულ სიტუაციაში აქცევს. მე შემიძლია ვთქვა, რომ ამგვარი, თუნდაც ვერბალურად გამოხატულ პირფერულ „პოზიტივს“ საფუძვლად ასევე აგრესია და სიძულვილი უფრო უდევს.
ჩნდება შეკითხვა, როგორ მოქმედებს ეს მათ რეიტინგზე და თვლით თუ არა, რომ სიძულვილის ენის გამოყენება საზოგადოების ერთგვარი დაკვეთაა? – ჩვენი პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი გარემოს პარადოქსულობა იმაშია, რომ სიძულვილის ენა საზოგადოების ერთგვარი დაკვეთაა. ეს თავისებური ინდიკატორია პოლიტიკურ-საზოგადოებრივი განვითარების საჩვენებლად, რაც მეტია მოთხოვნა-მიწოდება სიძულვილის ენისა, მით ნაკლებად პროგრესულია გარემო. ამ მხრივ, ჩვენ, ნამდვილად სავალალო მდგომარეობაში ვართ. ამის კიდევ ერთი გამომწვევი მიზეზი პოლიტიკოსთან ნაკადების ძალიან საგანგაშო მახასიათებლებია. ჩვენი ხელისუფლებები და მათი მოწინააღმდეგეები, იმდენად, რამდენადაც საკუთარ ინტერესებსა და კარიერიზმზე უფრო არიან აგებული და მათი საზოგადოებრივი აქტიურობა „ხელისშემშლელთა“ მოშორებაზეა მიმართული, საზოგადოებასთან ურთიერთობის დროსაც, მათი მაქსიმუმი ამ ნეგატივის დაკმაყოფილებაა. ჩვენ, საზოგადოება, პოლიტიკურ არჩევანს ასევე სიძულვილზე ვაგებთ, რადგან უფრო მეტად ვიცით, ვინ არ გვინდა, და არა ის, თუ ვინ გვინდა. ამდენად, ძირითადად არასასურველის მოშორებაზე ვართ ორიენტირებულები და პოლიტიკოსებიც ამ „მოშორების“ პერსპექტივებზე აგებენ საკომუნიკაციო სტრატეგიებს. ეს ეფექტურია მხოლოდ „მოშორებამდე“, შემდეგ კი იწყება ვაკუუმი და კვლავ ახალი აგრესიის წყაროებზე მუშაობა, ასე ვიყავით პრეზიდენტ გამსახურდიასა და მისი პოლიტიკური მხარის მიმართ (მოვიშორეთ კომუნისტები), ასე იყო მიხეილ სააკაშვილისა და „ნაციონალური მოძრაობის“ შემთხვევაშიც (მათ მოიშორეს შევარდნაძის ხელისუფლება), ასე ვიყავით ბიძინა ივანიშვილისა და „ქართული ოცნების“ შემთხვევაშიც (მათ მოიშორეს სააკაშვილის ხელისუფლების ძირითადი ნაწილი). ამ პროცესში, ცხადია, ლიდერებს მნიშვნელოვანი როლი აქვთ, რადგან მათი ძირითადი პათოსი გადაედება შესაბამის პოლიტიკურ ჯგუფებს, პარტიებს, მხარდამჭერ საზოგადოებას და ამომრჩეველს.
რთული დაკვირვება არ დაგვჭირდება, რომ ევროპულ ქვეყნებში აღმოვაჩინოთ არა სიძულვილზე, არამედ საქმეზე ორიენტირებული ლექსიკა და ვერბალური კომუნიკაცია. ევროპული სივრცის საზოგადოებამაც და პოლიტიკოსებმაც მეტად იციან რა სურთ, როგორ უნდა მიაღწიონ, საზოგადოება და პოლიტიკური ჯგუფების სივრცე გახსნილია და ურთიერთკომუნიკაციურ რეჟიმში კონკრეტულ შედეგებზე არიან ორიენტირებულები. ცხადია, არსებობს იმედგაცრუებებიც, თუმცა, არც ამ შემთხვევაში ხდება განსაკუთრებულად რთული ამგვარი პოლიტიკური ლიდერებისა თუ ჯგუფების ცვლა. რამდენადაც საზოგადოებაც უფრო უკეთ ერკევა საკუთარ საჭიროებაში, პოლიტიკური მდგენელიც უფრო საქმიანი და კონსტრუქციულია, სიძულვილის ენა, ზოგადადაც ცუდ ტონად ითვლება და მრავალი ისეთი შეტყობინება, რომლითაც მაგალითად ქართულ საზოგადოებაში პოლიტიკოსი რატომღაც უფრო მაღალ შანსს ქმნის არჩევისათვის, იგივე ტიპის შეტყობინებები ევროპაში პოლიტიკურ სუბიექტებს კარიერას დაუსამარებდა.
გამოქვეყნებულია:
http://www.gurianews.com/2013-08-23-05-57-31/18517-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%96%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90-%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%98-%E1%83%9E%E1%83%9D%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A2%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%92%E1%83%90%E1%83%9B%E1%83%9D%E1%83%A1%E1%83%95%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98-%E1%83%A1%E1%83%98%E1%83%AB%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%A1-%E1%83%94%E1%83%9C%E1%83%90%E1%83%96%E1%83%94%E1%83%90-%E1%83%90%E1%83%92%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9A%E1%83%98.html